Η ξυλεία στην οργανοποιΐα

Το βασικότερο κριτήριο στην επιλογή της ξυλείας, από έναν οργανοποιό, είναι η χρησιμότητά του πάνω στο όργανο. Έτσι για την ταστιέρα του οργάνου που επιδέχεται μεγαλύτερη φθορά, λόγο της χρήσης του, χρησιμοποιούμε σκληρή ξυλεία όπως ο έβενος (Ebony) και ο παλίσανδρος (Rosewood), ενώ στο καπάκι, που μας ενδιαφέρει η ελαστικότητά του, χρησιμοποιούμε μαλακή ξυλεία όπως το έλατο (Spruce) και το πεύκο (Pine).  

Στο παρελθόν, όπως είναι λογικό, χρησιμοποιήθηκε

 από τους οργανοποιούς ξυλεία που ευδοκιμούσε

 στον κάθε τόπο. Αργότερα, όσο αναπτυσσόταν 

η τέχνη και οι απαιτήσεις των οργάνων εισήγαγαν 

τροπική ξυλεία και αλπική ξυλεία που πρόσδιδαν   

καλύτερες ακουστικές ιδιότητες και ομορφιά στο

 όργανο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ελληνική

 Λευκή ελάτη - Abies alba , η οποία έχει 

 αντικατασταθεί από  το έλατο Αλάσκας 

 (Sitka spruce) - Picea sitchensis και το έλατο

 που συναντάται στην βόρεια Αμερική
(Engelmann spruce) - Picea engelmannii. Τα συγκεκριμένα είδη ελάτης έχουν καλύτερα "νερά" (ετήσιους δακτύλιους σε εγκάρσια τομή του κορμού) και δεν έχουν πολούς ρόζους, λόγω των τεράστιων διαστάσεών τους, που μας επιτρέπουν να πάρουμε περισσότερο και καλύτερο τμήμα ξυλείας.     

Σήμερα τα ξύλα που χρησιμοποιούμε κυρίως είναι :
 (Δίνουμε την ελληνική και αγγλική ονομασία, το γένος του δένδρου στα λατινικά, το μέρος του οργάνου που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγω ως ξυλεία, καθώς και φωτογραφίες από ένα χαρακτηριστικό δένδρο και ξυλείας του κάθε γένους.

Επίσης όπως προαναφέραμε τα διάφορα είδη του κάθε γένους έχουν ξεχωριστές ιδιότητες, κυρίως ακουστικές και δεν χρησιμοποιούνται όλα στην οργανοποιεία)

Έλατο - Spruce

Genus Picea

 (Καπάκι)

Πεύκο - Pine

Genus Pinus

(Καπάκι)

Κέδρος - Cedar

Genus Cedrus            

(Καπάκι)

Καρυδιά - Walnut

Genus Juglans

 (Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα) 

Σφένδαμος / Κελεμπέκι - Maple

Genus Acer

  (Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα) 

Μουριά - Mullbery

Genus Morus

  (Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα) 

Φλαμούρι - Basswood 
Genus Tilia
 (Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα) 

 

Μαόνι  - Mahogany
Genus Swietenia

(Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα) 

Έβενος - Ebony

Genus Diospyros

(Ταστιέρα / Σκάφος)

Παλίσανδρος - Rosewood

Genus Dalbergia

(Σκάφος / Μανίκι / Κλειδιέρα / Ταστιέρα) 






first photo by nuttakit 
freedigitalphotos.net
 

Δύο λόγια για την οργανοποιΐα

Η τέχνη της οργανοποιΐας χωρίζεται σε δύο μεγάλα κεφάλαια, την κατασκευή και την επισκευή.

Στην κατασκευή περιλαμβάνεται όλη η διαδικασία κατασκευής ενός μουσικού οργάνου, όπου η εμπειρία, η αισθητική και η γνώση της τέχνης  έχει αντίκρισμα στο παραγόμενο μουσικό όργανο.

Η τέχνη του οργανοποιού, έως το πρόσφατο παρελθόν, περιελάμβανε μια γκάμα γνώσεων και βασικών αρχών επιστημών, από την δασοπονία για την ανάπτυξη και κοπή της ξυλείας, μέχρι τη χημεία για την σύσταση βερνικιών και διαλυτών.

Στις μέρες μας αυτό δεν έχει αλλάξει και πολύ, απλώς είναι ευκολότερο να επικεντρωθείς σε λιγότερες παραμέτρους, λόγω της εισαγωγής νέων υλικών και εργαλείων, της αυτοματοποίησης εργασιών και της δημιουργίας  εξειδικευμένων εργοστασίων παραγωγής επιμέρους εξαρτημάτων ή ακόμα και τμημάτων του οργάνου. 

Βέβαια αυτό έχει επιπτώσεις στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του οργάνου, η οποία είναι στην επιλογή του εκάστοτε οργανοποιού, ως αναφορά τον ήχο, την ποιότητα (υλικά & εργασία) και την διακόσμηση που θα προσδώσει σε κάθε όργανο. 

Πολλές φορές, βέβαια, λόγο και στην προσωπικότητα του οργάνου έχει και ο εκάστοτε πελάτης που θα το παραγγείλει.

Όσο για την επισκευή, χρειάζεται βαθειά γνώση της τέχνης και μελέτη του οργάνου πριν την επέμβαση σε αυτό, για τον λόγο ότι επεμβαίνουμε σε ένα έτοιμο όργανο που έχει χρησιμοποιηθεί η τεχνική και τα υλικά του εκάστοτε οργανοποιού.

Επίσης θα πρέπει να υπάρχει ηθική και κανόνες δεοντολογίας για να μην αλλοιώνεται η προσωπικότητα του οργάνου και η τέχνη του οργανοποιού που το έχει κατασκευάσει.

Η επισκευή και η δυνατότητα μελέτης και επεξεργασίας μουσικών οργάνων μεγάλων κατασκευαστών όπως του Κοπελιάδη, των αδελφών Παναγή, του Μούρτζινου, του Ζοζέφ, του Σταθόπουλου και άλλων πολλών διακεκριμένων, είναι για τον οργανοποιό η μεγαλύτερη πηγή γνώσης και κατανόησης της τέχνης του.

             

Καλώς ήρθατε!

Καλώς ήρθατε στον ιστότοπό μας,

έναν ιστότοπο που έχει ως θέμα του την οργανοποιεία,

την τέχνη δηλαδή της κατασκευής και επισκευής των μουσικών οργάνων.

Εμείς θα ασχοληθούμε με τα ξύλινα έγχορδα μουσικά όργανα, τόσο της λαϊκής μας παράδοσης, όσο και της δυτικής  μουσικής.

Σκοπός μας είναι να παρουσιάσουμε θέματα που είναι ενδιαφέροντα, τόσο από πλευράς της καθεαυτό κατασκευής, όσο και της ιστορικότητας- ιδιαιτερότητας κάποιων οργάνων.

Ευχόμαστε να μεταφέρουμε έστω και λίγη από την αγάπη μας για την τέχνη αυτή και να ευχαριστηθείτε την περιήγηση σας στον ιστότοπο αυτό!

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή!